Een waardevolle bijdrage leveren aan klimaatbescherming is zowel een centrale taak als een uitdaging voor logistieke dienstverleners. Transport en opslag zijn energie-intensief en hebben een grote koolstofvoetafdruk; een van de redenen is dat er nog niet voldoende uitstootvrije vrachtwagens beschikbaar zijn. Maar technologische verandering is al in volle gang. Michael Kriegel, Department Head DACHSER Chem Logistics, doet verslag van het potentieel dat kan worden benut en de rol die logistiek kan spelen bij de bescherming van het klimaat.

De chemische industrie is van centraal belang voor de technologische soevereiniteit van Europa. Bijna alle sectoren van de economie zijn direct of indirect afhankelijk van de chemische industrie en haar producten, processen en procedures, aangezien de chemische industrie aan het begin staat van veel waardeketens. Met andere woorden: de toekomst van de chemische industrie veiligstellen is ook de toekomst van de bedrijfslocatie veiligstellen.

Het zal veel inspanningen vergen om deze industrie in staat te stellen om het doel van netto-nuluitstoot in het jaar 2050 te bereiken, in overeenstemming met de Green Deal van de EU. Bovenaan de agenda staan de overgang naar groene energiebronnen, een groter gebruik van hernieuwbare grondstoffen en een betere recycling van producten. Ook van cruciaal belang zijn duurzame upstream- en downstreamprocessen, met name van logistiek in het bijzonder.

Klimaatvriendelijke groei

Transformatie tegen elke prijs, bijvoorbeeld door te bezuinigen op fundamentele logistieke diensten, is geen optie. Integendeel, het vervoer over de weg, per spoor, door de lucht en over zee zal in de toekomst blijven toenemen. Het is daarom belangrijk om logistieke diensten steeds minder schadelijk voor het klimaat te maken door volledig gebruik te maken van de technische mogelijkheden om de logistieke balans van klanten te optimaliseren, ook met het oog op hun eigen duurzaamheidsdoelstellingen.

Het aanbieden van “klimaatneutrale” logistiek via CO2-compensatie is zeker geen duurzame oplossing op lange termijn. Het helpt noch het klimaat, noch energie- en emissie-intensieve bedrijven. Waar het om gaat is dat emissies daadwerkelijk worden vermeden en verminderd, ook al is dit een veel duurdere en moeilijkere weg. Zodra alle mogelijkheden om de uitstoot met technische middelen te verminderen zijn uitgeput, zijn projecten om de uitstoot van broeikasgassen te compenseren gerechtvaardigd. Deze projecten moeten echter zorgvuldig worden geëvalueerd op basis van gevestigde kwaliteitsnormen en, idealiter, de eigen beoordeling.

Actieve inzet voor meer duurzaamheid loont en wordt weerspiegeld in de rankings op ratingplatforms zoals het Carbon Disclosure Project (CDP) en EcoVadis, die ook worden gebruikt door klanten uit de chemische industrie. Locatiebeoordelingen volgens voorwaarden van de Safety & Quality Assessment for Sustainability (SQAS) spelen een belangrijke rol voor de chemische industrie. Ze kunnen worden gebruikt om aan te tonen dat werkprocessen voortdurend worden verbeterd om werknemers, de bevolking en het milieu te beschermen.

Vier actiegebieden voor duurzame ontwikkeling

Voor logistieke dienstverleners zijn vier actiegebieden essentieel om duurzamer te worden: procesefficiëntie, energie-efficiëntie, onderzoek en innovatie, en sociale betrokkenheid buiten het bedrijf.

Zowel vanuit het perspectief van de klant als van de dienstverlener is het voortdurend verhogen van de efficiëntie van logistieke processen – bijvoorbeeld door het gebruik van kunstmatige intelligentie of door het toepassen van “slimme apparaten” – een belangrijke hefboom om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Andere effectieve middelen om de procesefficiëntie te optimaliseren zijn een maximale benutting van de vrachtwagencapaciteit, bijvoorbeeld door het gebruik van megatrailers en langere vrachtwagens, het bewust vermijden van lege vrachtwagenkilometers en het bewuste gebruik van multimodaal vervoer in gecombineerd vervoer.

Waar mogelijk moet prioriteit worden gegeven aan energie-efficiëntie en het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Zo draaien alle logistieke faciliteiten van DACHSER wereldwijd volledig op groene stroom. Tegelijkertijd stimuleert het bedrijf investeringen in zonnepanelen die op de eigen gebouwen worden geïnstalleerd. Ledverlichting, grondtransporteurs die op batterijen werken en een laag energieverbruik door warmteterugwinning dragen ook bij aan het behalen van de efficiëntiedoelstellingen. Elektrische vrachtwagens en bakfietsen worden al standaard gebruikt voor zero-emissie leveringen van alle niet-gekoelde zendingen in nauwkeurig gedefinieerde gebieden in het stadscentrum. Tegen het einde van 2025 zal DACHSER dit concept in 24 grote Europese steden hebben geïmplementeerd.

Het derde actiegebied, “Onderzoek en Innovatie”, richt zich op het voorbereiden van de emissievrije logistiek van de toekomst. Op drie e-mobilitylocaties in Duitsland worden emissievrije voertuigen voor korte- en langeafstandstransport en oplaadinfrastructuren getest. Omdat efficiëntie ook de uitstoot vermindert, spelen digitalisering en kunstmatige intelligentie-ondersteunde procesoptimalisatie ook een belangrijke rol. Met dit doel is het DACHSER Enterprise Lab opgezet met de hulp van Fraunhofer IML. Hier draait alles om innovaties die de goederenstroom en de bijbehorende processen digitaler, efficiënter en duurzamer maken.

Tot slot spelen ook sociale activiteiten buiten de zakelijke en geografische invloedssfeer van het bedrijf een rol bij het verduurzamen van een bedrijf. In dit vierde actiegebied richt DACHSER zich op de samenwerking met kinderhulporganisatie Terre des Hommes. In deze projecten staat de bescherming van natuurlijke hulpbronnen centraal. Naast het feit dat kinderen daadwerkelijk worden geholpen, is deze bescherming vooral belangrijk in ontwikkelingslanden en opkomende landen, omdat zij sterk worden getroffen door de gevolgen van klimaatverandering.

Een lange weg

Kortom, een logistiek dienstverlener kan zijn steentje bijdragen aan het bevorderen van duurzaamheid en het beperken van klimaatverandering in deze vier belangrijke actiegebieden. Maar er is nog een lange weg te gaan. Zoals de zaken er nu voorstaan, zal het bijvoorbeeld naar verwachting nog 15 tot 20 jaar duren voordat alle dieseltrucks in het wegtransport zijn vervangen. Klimaatbescherming vereist dus veel doorzettingsvermogen en vooral een gezamenlijke inspanning van alle marktdeelnemers: klanten, logistieke dienstverleners, vervoerspartners en vervoerders.